Giám sát chất lượng quan trắc môi trường lao động - điểm mới của Chỉ thị số 31-CT/TW

Theo TS. Hà Tất Thắng - Cục trưởng Cục An toàn lao động, Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội, ngày 19/3/2024, Ban Bí thư Trung ương Đảng đã ban hành Chỉ thị số 31-CT/TW về tiếp tục tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác an toàn, vệ sinh lao động (ATVSLĐ) trong tình hình mới.

Môi trường làm việc của công nhân Công ty TNHH Châu Tiến không đảm bảo nhưng kết quả quan trắc môi trường lao động lại đạt tiêu chuẩn cho phép. Ảnh: diendandoanhnghiep.vn

Đây là văn bản quan trọng, có ý nghĩa rất lớn đối với việc triển khai thực hiện công tác ATVLSĐ trong thời kỳ mới.

Từ năm 2011, Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội đã tham mưu, xây dựng và trình Ban Bí thư ban hành Chỉ thị số 29 ngày 28/9/2013 về đẩy mạnh công tác ATVSLĐ trong thời kỳ công nghiệp hoá, hiện đại hoá và hội nhập quốc tế.

Trước khi Chỉ thị số 29-CT/TW được ban hành, quan điểm chỉ đạo về công tác ATVSLĐ nằm rải rác trong nghị quyết của Đảng hoặc rất khó tìm văn bản riêng.

Chỉ thị số 29-CT/TW thể hiện quan điểm chỉ đạo toàn diện về ATVSLĐ, được triển khai từ Đảng đoàn Quốc hội, Chính phủ, Tỉnh uỷ, Ban cán sự, Đảng đoàn các cấp đều phải vào cuộc. Chỉ thị này phổ biến đến Chi bộ.

Việc Ban Bí thư ban hành Chỉ thị số 29-CT/TW đã tạo cơ sở chính trị quan trọng để Sở Lao động - Thương binh và Xã hội các địa phương tham mưu, xây dựng chương trình triển khai công tác ATVSLĐ báo cáo UBND tỉnh, thành phố, Tỉnh uỷ, thành uỷ, trình Hội đồng nhân dân thông qua.

Công ty TNHH Châu Tiến không chấp hành đầy đủ quy định của pháp luật về quan trắc môi trường lao động. Ảnh: ST

Qua tổng kết 10 năm triển khai thực hiện Chỉ thị số 29-CT/TW trên phạm vi toàn quốc, đánh giá những thành công, hạn chế, Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội tiếp tục trình Ban Bí thư ban hành Chỉ thị số 31-CT/TW với 7 nội dung quan trọng nhằm phù hợp với bối cảnh hiện nay và trong tình hình mới. Chỉ thị nhấn mạnh vai trò quan trọng của tổ chức Công đoàn trong công tác ATVSLĐ.

Chỉ thị ra đời bám sát bối cảnh tình hình mới, vị thế của đất nước sau mấy chục năm đổi mới, hội nhập rất sâu, ký nhiều hiệp định thương mại tự do thế hệ mới, gắn với công tác ATVSLĐ và yêu cầu xuất khẩu hàng hoá hiện nay phụ thuộc nhiều vào đánh giá về tiêu chuẩn, điều kiện lao động gắn với an toàn.

Việt Nam đang tiến tới nền kinh tế xanh, kinh tế an toàn, kinh tế chia sẻ, kinh tế toàn cầu với lộ trình cam kết tiến tới năm 2050 cắt giảm khí thải bằng 0 và không đánh đổi môi trường lấy phát triển kinh tế thì công tác ATVSLĐ cũng đang từng bước thích ứng với hội nhập quốc tế.

Nếu chúng ta không hội nhập, chắc chắn hàng hoá không xuất khẩu được. Trách niệm xã hội của doanh nghiệp đối với an toàn trong sản xuất hàng hoá là yếu tố sống còn, nếu không tương thích với tiêu chuẩn quốc tế sẽ không xuất khẩu được.

Do vậy, yêu cầu mới đòi hỏi công tác đánh giá, quan trắc môi trường lao động ngày càng minh bạch hơn, là cơ sở để xây dựng kế hoạch phòng ngừa tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp cho người lao động.

Hoạt động quan trắc môi trường lao động. Ảnh: ST

Đây cũng là một điểm mới được nêu trong Chỉ thị số 31-CT/TW của Ban Bí thư.

Sẽ nghiên cứu thí điểm mở rộng quan trắc môi trường tự động

Về quan trắc môi trường lao động, đồng chí Hà Tất Thắng cho biết, qua đánh giá tổng kết 10 năm thực hiện Chỉ thị số 29-CT/TW của Ban Bí thư cho thấy, bên cạnh kết quả đạt được còn hạn chế ở chỗ mang tính hình thức.

Phương pháp hiện nay là giao doanh nghiệp thuê đơn vị đủ năng lực, điều kiện thực hiện dịch vụ quan trắc môi trường lao động. Tuy nhiên, đơn vị làm dịch vụ quan trắc môi trường lao động thì phải đáp ứng yêu cầu của bên thuê, của khách hàng.

Công nhân Công ty TNHH Châu Tiến đang phải chịu nỗi đau bệnh nghề nghiệp. Ảnh: Laodongcongdoan.vn

Đơn cử, vụ việc Công ty TNHH Châu Tiến (Nghệ An) thuê Công ty TNHH TCS - Kỹ thuật môi trường trên địa bàn tỉnh Bình Dương thực hiện (sau khi có các trường hợp người lao động tử vong). Trong khi doanh nghiệp này chuyên sản xuất ngành nghề có nguy cơ cao về tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp (sản xuất, chế biến vật liệu xây dựng, chế biến đá có hàm lượng silic cao lên tới 99%).

Quan trắc môi trường lao động chưa tuân thủ nguyên tắc đo lường và kiểm soát yếu tố có hại, thiếu quy trình, quy định chi tiết cũng dẫn tới cách triển khai quan trắc môi trường lao động thiếu nhất quán, giảm sự tin cậy của kết quả quan trắc môi trường lao động.

Trên thực tế, đã có những doanh nghiệp tiến hành đo, quan trắc môi trường lao động vào ban đêm, khi đó không có yếu tố nhiệt độ, đo khi đóng máy không hoạt động thì không có độ ồn và bụi. Đo kiểm môi trường lao động như vậy, dù cho có kết quả nhưng không có ý nghĩa phòng ngừa tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp, sức khoẻ người lao động không đảm bảo.

Xuất phát từ thực tiễn trên, theo đồng chí Hà Tất Thắng, thời gian tới, Cục An toàn lao động tham mưu, tư vấn cho Chính phủ xây dựng kế hoạch quản lý hoạt động quan trắc môi trường lao động vì mối nguy cực lớn.

Theo đó sẽ phát huy hình thức quan trắc môi trường tự động, công khai, dễ quan sát để người lao động giám sát được.

Lấy ví dụ, đồng chí Hà Tất Thắng cho biết, có đo nồng độ bụi trong môi trường lao động bằng máy, đếm hạt bụi, công bố số liệu trên màn hình, công khai minh bạch, có sự giám sát của người lao động đối với kết quả quan trắc.

Nhấn mạnh vai trò của Viện Khoa học ATVSLĐ trong công tác ATVSLĐ, đồng chí Hà Tất Thắng đề nghị, các dịch vụ đo kiểm môi trường lao động do Viện thực hiện có tính chất dẫn dắt, nên phát triển thành mô hình điểm để nhân rộng.

Tiếp tục tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác an toàn, vệ sinh lao động Ban Bí thư Trung ương Đảng vừa ban hành chỉ thị mới về tiếp tục tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công ...

Chuyển đổi số giúp kiểm soát nguy cơ mất an toàn lao động Nhờ áp dụng công nghệ số trong công tác an toàn, vệ sinh lao động nên Tổng công ty Điện lực miền Bắc đã giảm ...

Cải thiện an toàn và sức khỏe tại nơi làm việc ngành Nông nghiệp dưới "lăng kính giới" Bài viết dưới đây của bà Kristina Kurths - Quản lý dự án Quỹ Vision Zero (VZF) của ILO Việt Nam nhằm chia sẻ cách ...