Nhiều vụ cháy xe điện gây hậu quả nghiêm trọng

Trong vài năm trở lại đây, xu hướng chuyển dịch từ xe sử dụng động cơ đốt trong sang xe điện đã trở nên rõ nét, đặc biệt tại các đô thị lớn. Người tiêu dùng ngày càng ưa chuộng xe máy điện, xe đạp điện nhờ sự tiện lợi, chi phí vận hành hợp lý và không gây tiếng ồn. Bên cạnh đó, ô tô điện cũng ghi nhận mức độ quan tâm và sử dụng ngày càng tăng, nhất là trong nhóm người tiêu dùng trẻ, có ý thức về môi trường và trải nghiệm công nghệ mới.

Tuy nhiên, cùng với sự phát triển đó, nguy cơ mất an toàn từ xe điện - đặc biệt là cháy nổ khi sạc pin - cũng ngày càng hiện rõ.

Ngày 31/5/2025, một chiếc xe máy điện đang lưu thông qua giao lộ Kênh Tân Hóa (TP. Hồ Chí Minh) bất ngờ phát hỏa, chỉ trong vài phút đã bị ngọn lửa thiêu rụi hoàn toàn. Người điều khiển may mắn kịp nhảy khỏi xe và thoát nạn.

Trước đó, ngày 20/12/2024, vụ cháy xảy ra tại khu nhà trọ ở quận Tân Bình (TP. Hồ Chí Minh) làm 2 người tử vong và 13 người bị thương do một xe điện bốc cháy ở tầng trệt.

Vào tháng 11/2024, một vụ cháy xe điện nghiêm trọng tại TP. Vũng Tàu đã khiến hai người tử vong do pin xe phát nổ trong khi đang sạc qua đêm trong nhà. Vụ việc gây chấn động bởi không chỉ thiêu rụi tài sản mà còn cướp đi sinh mạng người dân ngay trong không gian sống của họ.

Ngày 24/5/2024, vụ cháy nhà trọ làm 14 người tử vong tại phố Trung Kính (Cầu Giấy, Hà Nội) do chập mạch điện ở đầu xe máy điện, sau đó cháy lan sang nhiều phương tiện khác và chỉ được khống chế sau hơn một giờ đồng hồ.

Hiện trường vụ cháy tại Hà Nội vào ngày 24/5/2024. Ảnh: VGP

Không chỉ tại Việt Nam, các sự cố xe điện cũng liên tục được ghi nhận tại nhiều quốc gia trên thế giới. Theo AP News, ngày 7/6/2025, một vụ cháy lớn do xe scooter điện phát nổ đã thiêu rụi một chung cư 10 tầng tại thành phố Reims, Pháp. Vụ cháy khiến 4 người thiệt mạng.

Theo Washington Post, cũng vào đầu tháng 6/2025, trên Thái Bình Dương, tàu chở phương tiện mang tên “Morning Midas” gặp sự cố hỏa hoạn khi đang vận chuyển khoảng 3.000 ô tô, trong đó có tới 800 xe điện và hybrid. Ngọn lửa bùng phát từ khoang chứa xe điện khiến toàn bộ 22 thủy thủ đoàn phải sơ tán khẩn cấp; hệ thống chữa cháy CO₂ không kiểm soát được đám cháy do đặc tính cháy lan của pin lithium.

Tại Bangkok (Thái Lan), một xe Volvo XC60 bản plug-in hybrid đã phát nổ khi đang sạc tại nhà vào tháng 1/2025. Chủ xe cho biết, 4-5 tháng trước khi vụ việc xảy ra, trên bảng điều khiển đã hiển thị cảnh báo lỗi pin. Pin sau đó đã được sửa chữa và xe tiếp tục vận hành bình thường cho đến khi cháy xảy ra.

Trong khi đó, tại Mỹ, một chiếc Tesla Cybertruck đã phát nổ bên ngoài khách sạn ở Las Vegas vào ngày 1/1/2025, khiến một người tử vong và bảy người khác bị thương. Tuy nhiên, kết quả điều tra sau đó xác định nguyên nhân không đến từ lỗi kỹ thuật của xe mà do tài xế cài chất nổ tự chế trong thùng chứa.

Người sử dụng xe điện nói gì?

Mặc dù không ít vụ cháy có nguyên nhân bắt nguồn từ sự cố kỹ thuật hoặc chất lượng pin kém, song phần lớn các chuyên gia và người dùng đều cho rằng ý thức sử dụng xe điện một cách an toàn vẫn là yếu tố then chốt.

Anh Trần Huy (tài xế xe ôm công nghệ tại Hà Nội), cho biết: “Sau khi đọc tin tức về các vụ cháy, tôi đã thay đổi thói quen. Trước đây tôi hay sạc xe máy qua đêm cho tiện, nhưng bây giờ tôi chỉ sạc vào ban ngày để trông chừng. Tuy hơi bất tiện nhưng an toàn là trên hết”.

Ở góc độ khác, chị Lê Ngọc Linh (nhân viên văn phòng tại Đống Đa, Hà Nội), chia sẻ: “Xe đạp điện của tôi từng bị phồng pin, nghĩ lại vẫn thấy sợ. Từ đó tôi không dám ham rẻ nữa, chỉ mua pin chính hãng và thường xuyên mang đi bảo dưỡng. Mình không thể vì tiết kiệm một chút mà đánh đổi sự an toàn của bản thân và gia đình được”.

Trong khi đó, ở phân khúc vận tải chuyên nghiệp, vấn đề an toàn cháy nổ được chú trọng và yêu cầu khắt khe. Anh Hoàng Minh, tài xế một hãng xe công nghệ sử dụng ô tô điện, khẳng định: “Khi đăng ký làm đối tác tài xế, chúng tôi được yêu cầu tham gia các buổi huấn luyện bắt buộc về quy trình sạc pin an toàn, cách nhận biết dấu hiệu nguy cơ và kỹ năng xử lý tình huống cháy nổ ban đầu. Đây không chỉ là quy định mà còn là trách nhiệm để bảo vệ chính mình và sự an toàn của mỗi hành khách tôi chở”.

Tuy nhiên, không phải ai cũng có điều kiện hoặc ý thức cẩn trọng như vậy. Anh Khánh Duy (sinh viên thuê trọ tại quận Thanh Xuân, Hà Nội) thừa nhận: “Phòng trọ chật, không có chỗ sạc riêng nên tôi vẫn phải sạc xe trong phòng, cắm chung ổ điện với laptop, quạt. Biết là nguy hiểm nhưng không còn cách nào khác”.

Thực tế này cho thấy, dù nguy cơ cháy nổ từ xe điện đã được cảnh báo, không phải người dùng nào cũng nhận thức đầy đủ và có điều kiện, hành động cụ thể để phòng tránh. Việc sạc xe trong không gian kín, không thông gió, sử dụng dây sạc kém chất lượng hoặc không kiểm tra định kỳ pin đều là những thói quen tiềm ẩn rủi ro lớn.

Thói quen, ý thức của người sử dụng là yếu tố then chốt

Trước thực trạng đáng lo ngại, các cơ quan chức năng đã ban hành nhiều quy định nhằm siết chặt quản lý an toàn PCCC đối với xe điện. Theo Nghị định 136/2020/NĐ-CP, được sửa đổi, bổ sung bởi Nghị định 50/2024/NĐ-CP, các phương tiện giao thông cơ giới sử dụng pin lithium-ion được xếp vào nhóm phải tuân thủ nghiêm ngặt các quy định an toàn phòng cháy chữa cháy.

Chủ nhà trọ sẽ bị phạt tiền đến 50 triệu đồng nếu khu vực sạc xe điện không đảm bảo phòng cháy chữa cháy từ ngày 1/7/2025.

Cụ thể, các quy định này yêu cầu chủ phương tiện phải thực hiện bảo dưỡng định kỳ, kiểm tra thường xuyên hệ thống điện, pin và thiết bị sạc. Đồng thời, quy định cũng nghiêm cấm hành vi tự ý lắp đặt thêm thiết bị, đấu nối dây điện hoặc thay đổi kết cấu nguyên bản của nhà sản xuất. Một yêu cầu quan trọng khác là người điều khiển phương tiện, đặc biệt là các tài xế kinh doanh dịch vụ, phải được bồi dưỡng kiến thức về phòng cháy chữa cháy. Về chế tài, nghị định cũng quy định mức xử phạt hành chính lên đến 50 triệu đồng đối với các cơ sở trông giữ xe, khu vực làm việc, nhà ở không đảm bảo điều kiện an toàn phòng cháy chữa cháy cho xe điện.

Còn theo Nghị định 106/2025/NĐ-CP (có hiệu lực kể từ 1/7/2025), nếu chủ nhà trọ mà không có giải pháp ngăn cháy đối với khu vực sạc điện cho xe động cơ điện tập trung trong nhà (không đảm bảo phòng cháy chữa cháy ) sẽ bị phạt tiền từ 40 triệu đồng đến 50 triệu đồng và buộc thực hiện giải pháp ngăn cháy đối với khu vực sạc điện cho xe động cơ điện tập trung trong nhà. Mức phạt này áp dụng đối với chủ nhà trọ là cá nhân; nếu chủ nhà trọ là tổ chức thì gấp đôi mức phạt.

Quy định đã có, tuy nhiên, thách thức lớn nhất hiện nay là thay đổi nhận thức và thói quen của người dùng.

Để xe điện thực sự là phương tiện an toàn, mỗi người cần bắt đầu từ những hành động cơ bản như ưu tiên sử dụng sản phẩm chính hãng, từ pin đến bộ sạc, để đảm bảo sự tương thích và chất lượng. Việc sạc pin đúng cách cũng là yếu tố then chốt, bao gồm việc tránh sạc qua đêm, lựa chọn nơi sạc thông thoáng, xa nguồn nhiệt và rút sạc ngay khi pin đầy. Cùng với đó, việc bảo dưỡng xe định kỳ để phát hiện sớm các dấu hiệu hỏng hóc ở pin hay hệ thống điện, và trang bị sẵn bình chữa cháy mini là những biện pháp thiết thực giúp giảm thiểu rủi ro.

Việc thay đổi thói quen sử dụng là điều kiện tiên quyết để xe điện thực sự trở thành phương tiện xanh - an toàn - bền vững.